نگاهی بر تاثیر همه‌گیری ویروس کرونا بر صنعت اویونیک جهان

با شروع همه‌گیری ویروس کرونا در سطح جهان، هوانوردی از اولین صنایعی بود که خیلی زود تحت تاثیر قرار گرفت و تعداد مسافرت‌های هوایی به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت. این اتفاق نه تنها عملکرد ایرلاین‌ها، بلکه اقتصاد شرکت‌‌های سازنده هواپیما و تولید‌کنندگان سیستم‌های اویونیک را نیز دچار یک رکود عمیق کرد. در ماه مارس امسال خبری مبنی بر درخواست وام 60 میلیارد دلاری شرکت بوئینگ از دولت و وام 50 میلیارد دلاری ایرلاین‌های امریکایی از اتحادیه شرکت‌های هواپیمایی منتشر شد. به دنبال آن خبرهایی از درخواست بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده قطعات هواپیما و اویونیک برای دریافت کمک‌های مالی از سوی دولت به گوش رسید. این شرایط نه تنها برای کشورهای ایالات متحده، بلکه سایر نقاط جهان نیز به وجود آمده است.

بر اساس گزارش منتشر شده از سوی ایکائو (صفحه مربوط به COVID-19 روی وبسایت این سازمان در تاریخ 18 آپریل 2020)، سناریوهای مختلفی را می‌توان برای ارزیابی تاثیرات اقتصادی این همه‌گیری روی حمل‌ونقل هوانوردی غیرنظامی در نظر گرفت. گزارش‌های ایکائو دو سناریو را به‌طور ویژه تحلیل کرده است و به‌طور خاص اعلام کرده عوامل مختلفی از جمله مدت و بزرگی همه‌گیری، اقدامات مهار بیماری، در دسترس بودن کمک‌های دولتی، اعتماد مشتریان و شرایط اقتصادی می‌توانند بر مسیر واقعی اتفاقات پیش‌رو تاثیرگذار باشند.

در سناریوی شماره 1 ایکائو، فرض می‌شود بهبود نسبی بیماری در ماه می 2020 اتفاق می‌افتد (در نمودارها با علامت  نشان داده شده است). اما سناریوی شماره 2 شرایط را سخت‌تر در نظر گرفته و زمان بهبود نسبی بیماری را ژوئن 2020 فرض می‌کند (در نمودارها با علامت  نشان داده شده است).

ایکائو این دو سناریو را با شرایط فرضی بدون شیوع COVID-19 و همانطور که در ابتدا بر اساس نتایج سالهای گذشته پیش‌بینی شده است، مقایسه می‌کند. تصاویر 1 پیش‌بینی ایکائو از تاثیرات COVID-19 را بر صنعت هوانوردی غیرنظامی جهان به نمایش می‌گذارد. تصویر شماره 2 نیز به‌طور جزئی‌تر این تاثیرات را روی 4 کشور ایران، ایتالیا، کره‌جنوبی و چین نشان می‌دهد.

شکل 1- تاثیر شیوع COVID-19 بر صنعت هوانوردی غیرنظامی جهان

شکل 2- تاثیر شیوع COVID-19 بر صنعت هوانوردی کشورهای ایران، ایتالیا، کره‌جنوبی و چین

البته این پیش‌بینی‌ها در اوایل همه‌گیری منتشر شده‌اند و روز‌های پس از آن نشان داد که خسارات وارد شده به صنعت هوانوردی فراتر از این ارقام است. نه تنها ایرلاین‌ها، بلکه شرکت‌های تولیدکننده اویونیک نیز درگیر مشکلات ناشی از این بیماری بوده‌اند.

کاهش مسافرت‌های هوایی می‌تواند منجر به کاهش تقاضا برای خرید و همچنین کاهش تعداد تعمیرونگهداری‌های هواپیما شود. نکته قابل توجه به شیوع گسترده‌تر این بیماری در کشورهای توسعه‌یافته و با مسافرت‌های هوایی بیشتر است. بخش عمده‌ای از مسافرت‌های هوایی جهان مربوط به کشورهای چین، آلمان، ایالات متحده، فرانسه‌، انگلستان، ژاپن و غیره بوده است و شیوع گسترده COVID-19 در این کشورها باعث لغو بخش عمده‌ای از پروازها شده است. از سوی دیگر لغو پروازها باعث اختلال در زنجیره تامین قطعات و ارسال دشوار تجهیزات به کشورهای مختلف شده است. این مشکلات تاثیرهای منفی عمیقی بر صنعت اویونیک داشته است.

نکته نگران‌کننده در مورد این وضعیت، ادامه‌دار بودن همه‌گیری و افزایش تعداد مبتلایان است. این شرایط باعث کاهش تولید قطعات و ضرردهی شرکت‌ها و در ادامه آن حتی نیاز به کاهش تعداد نیروهای انسانی شرکت‌ها می‌شود. کاهش درآمدها همچنین به‌طور مستقیم روی سرمایه‌گذاری‌های آینده نیز تاثیرگذار خواهد بود. شرکت‌هایی همچون گارمین و یونیورسال اویونیک اعلام کرده‌اند احتمالا بخشی از اعتبارات مربوط به تحقیق و توسعه خود را صرف کاهش زیان‌های COVID-19 کنند. احتمالا این شرایط برای بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ اویونیک دیگر نیز وجود داشته باشد. تاثیرات ناشی از این اتفاق می‌تواند بسباری از برنامه‌های توسعه اویونیک و پروژه‌های دستیابی به فناوری‌های جدید را به تاخیر اندازد.

از سوی دیگر عدم توانایی در تهیه و عرضه محصولات اویونیک به دلیل دسترسی کم به منابع اولیه، ساخت هواپیما و ارائه خدمات به مشتریان را نیز مختل کرده است. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها در ارائه خدمات گارانتی و پشتیبانی با مشکل مواجه شده‌اند و این می‌تواند به نارضایتی مشتریان منجر شود. به عنوان مثال گارمین اعلام کرده است COVID-19 باعث مشکل در دسترسی به مراکز تولید و انبارهای این شرکت شده و در نتیجه آن فعالیت‌های تجاری شرکت با چالش‌های زیادی مواجه شده است.

شرکت نورث‌روپ گرومن در اوایل آپریل اعلام کرد در صورتی که بخشی از نیروی کار ما به دلیل بیماری، قرنطینه، اقدامات دولت یا محدودیت‌های دیگر نتوانند سر کار خود حاضر شوند، عملیات تولید ما تحت تاثیر قرار گرفته و نمی‌توانیم به تعهدات خود پایبند باشیم. سرمایه‌گذاران باید توجه داشته‌ باشند که این باعث افزایش هزینه‌ها خواهد شد و ممکن است شرکت‌های بیمه‌ای نتوانند تمام این خسارات را جبران کنند.

شیوع COVID-19 و زمین‌گیر شدن بسیاری از هواپیماها در زمان حساسی برای بوئینگ اتفاق افتاد. این شرکت در ماه‌های اخیر تلاش‌های فراوانی برای بازگشت پرفروش‌ترین هواپیمای خود یعنی 737MAX داشته است و قصد داشت در ابتدای نیمه دوم سال 2020 شرایط را برای پرواز دوباره این هواپیمای مدرن فراهم کند. اما با همه‌گیری COVID-19 و کاهش تقاضا برای مسافرت‌های هوایی و البته زیان‌های ناشی از این اتفاق برای ایرلاین‌ها، به نظر می‌رسد بوئینگ برای به خدمت در آوردن این هواپیما باید چند ماه دیگر منتظر بماند.

با شرایط فعلی و ادامه‌دار بودن همه‌گیری بیماری ویروس کرونا، احتمالا حوزه‌های مختلف صنعت هوانوردی و از جمله آن اویونیک به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و شاهد یک رکود بی‌سابقه خواهیم بود. در این وضعیت کمک‌های دولتی می‌تواند تا حدودی شرکت‌ها را از ورشکستگی یا عقب‌ماندگی نجات دهد، با این حال نمی‌توان متصور بود تاثیرات منفی این بحران با کمک‌های مالی دولتی به فراموشی سپرده شود. احتمالا تا سال‌ها‌ بازیگران صنعت هوانوردی از این همه‌گیری به عنوان یک نقطه سیاه در حمل‌ونقل هوایی، اقتصاد و عقب‌ماندگی فناوری یاد کنند.